Symbolen taboe, religie tabee

Ruim een maand geleden berichtte het vlaamse kerknet over een wetsvoorstel van de Europse Unie dat religieuze symbolen in openbare gebouwen verbiedt. Dit bericht kwam opmerkelijk genoeg min of meer op hetzelfde moment dat Obama bij zijn redevoeringen in religieuze instellingen niet wilde dat religieuze symbolen in beeld kwamen.

We hebben bij Obama te maken met een ‘engineered public image’, een zorgvuldig ‘gesneden beeld’ ten behoeve van zijn publiek imago. Maar het staat uiteindelijk in een bredere context van een steeds verder doorslaande scheiding van kerk en staat die zich in de hele westerse beschaving aan het voltrekken is.

Volgens de Amerikaanse grondwet moest de scheiding van kerk en staat de dominantie van één staatskerk tegen gaan en de vrijheid in religieuze expressie juist bevorderen. Het is verworden tot een religiofobie die precies het omgekeerde doet: onderdrukking van religieuze expressie door een rigide secularisme. Ook de EU is nu aan het verworden tot een steriele dunne flosdraad waaraan men de eenheid van een heel continent op wil hangen. Daar komt nog bij dat ideologieën die zich niet bedienen van symbolen en een religieus apparaat (denk aan secularisme, humanisme, atheïsme, communisme) vrijspel hebben op deze continentale marktplaats van ideeën.

De EU verloochent de christelijke wortels van de Europese cultuur en denkt zo de navelstreng door te kunnen snijden op weg naar een ontkerstende, gedeconfessionaliseerde volwassenheid waarin God noch goddelijk gebod de richting wijzen. De mens is autonoom en wijs genoeg.

De enige symbolen die straks nog mogen zijn de gesneden beelden van public relations gemaakt volgens de laatste bevindingen van de gedrags- en communicatiewetenschappen. De volmaakte mens die met zijn charisma de kudde voor zich inneemt en als zelfgenoegzame herder alle schapen meeneemt op weg naar een betere geseculariseerde toekomst.

Dat klinkt dan weer verdacht veel als een religie; maar dan één zonder God.