Over een apologeet

Aangezien dit de 99ste post is op dit blog is het misschien goed om even na te denken over waar De Apologeet voor staat. Het is niet zomaar een hobby, maar een serieuze poging een bijdrage te leveren aan de opbouw van de Kerk van Christus aan het begin van de 21ste eeuw.

De naam van deze blog is ontleend een groep vroege kerkvaders die leefden in de 2de eeuw na Christus. Een van de vroegste van hen was Justinus de Martelaar. De Rooms Katholieke Kerk vereert op 1 juni Justinus de Martelaar als heilige. Het kan geen kwaad om met deze dag in het vooruitzicht aandacht aan deze bijzondere man te schenken. Justinus was een filosoof die zich tot het christendom bekeerd had. In twee van zijn werken, Apologia en Apologia Secunda, richt hij zich tot de intelligentsia en de overheden van het Romeinse rijk. Daarin probeert hij hen met argumenten te overtuigen dat de beschuldigingen van atheïsme en allerlei wanpraktijken niet terecht zijn. In plaats van dat hij de filosofie achter zich liet, bleef Justinus de filosofenmantel dragen (letterlijk). In de leer van Christus zag hij de ware filosofie. Christus was de personificatie van het rationele logosprincipe dat reeds daarvoor in de wereld, m.n. in de Griekse filosofie, werkzaam was.

We kunnen de ideeën van Justinus niet geheel orthodox noemen, maar hij is desondanks een voorbeeld om na te volgen. Met Justinus moeten we de waarheid van het christelijk geloof verdedigen en ondersteunen met behulp van de filosofie. Daarmee bedoelen we niet dat filosofische leringen uitgangspunt worden voor ons verstaan van de bijbel, maar dat een scherp inzicht in logica en kennis van de geschiedenis van het denken ons kunnen helpen het heden te verstaan en goed van fout te onderscheiden. Ook helpt filosofie ons bij het doordenken van de voorvragen van ons eigen christelijk wereldbeeld én de voorvragen van andere wereldbeelden.

Justinus hield een pleidooi voor het christelijk geloof. Hij deed dat tegenover de niet-christelijke wereld die hem omringde. Ook nu is daar grote behoefte aan. De meeste theologen zijn naar binnen gericht. Dit moet veranderen. Theologische training moet gericht zijn op dialoog en respectvolle confrontatie met andersdenkenden. Dit moet gepaard gaan met bewogenheid en juiste argumentatie, zoals ook Justinus deed. Het is een taak waar we onze volledige inzet voor moeten geven tot het uiterste aan toe. Justinus wordt niet voor niets Justinus de Martelaar genoemd. Hij werd in 165 na Christus onthoofd om zijn geloof.

We mogen hopen dat we zijn lot niet hoeven te ondergaan, maar we zijn evenals hem geroepen de waarheid van Christus te verdedigen en uit te dragen, ongeacht wat de kosten zijn. Die kosten kunnen hoger zijn dan we denken. We leven in een tijd van intense godsverduistering, van minachting voor de Bijbel en haat jegens christenen.

Juist in deze tijd hebben we apologeten nodig die opstaan voor de waarheid, haar doordenken, haar uitdragen en haar toepassen op alle terreinen van maatschappij, cultuur, wetenschap en politiek. Daar is moed én ootmoed voor nodig, wetenschap én wijsheid, inzicht én visie. De Apologeet wil aan deze grootse taak een kleine bijdrage leveren.

---

Klik hier voor een artikel over dit onderwerp in het Reformatorisch Dagblad, waarin dr. P.F. Bouter de actualiteit aantoont van de tijd van de vroege apologeten.