Saturday, May 9, 2009

Herdenking 30 april 2009

Toen ik gisteren naar de herdenkingsdienst keek voor de slachtoffers van de aanslag op 30 april trof het me hoe weinig antwoord er was. Er is verdriet én verslagenheid. Natuurlijk zijn er vragen zoals waarom het moest gebeuren of wat de motieven waren van de dader. Sommigen zullen zich ook afvragen waarom God zoiets toelaat, of waarom de ene sterft en de ander herstelt.

Maar wat me trof is dat er geen antwoorden van troost werden gegeven. Dood is dood. Punt uit! Weg is weg. Punt uit! De kaars dooft langzaam. De herdenkingsdienst ‘raakt’ afgelopen. Geen hoop. Alleen stilte, zachtjes kuchen en voetje voor voetje wegschuifelen in de duisternis van het stemmeloos menselijk bestaan. O ja, eerst nog de foyer.

Theologe Geel probeerde als laatste nog te inspireren met verwijzing naar saamhorigheid en ‘elkaar vasthouden’. Daarmee gaf ze - juist vanwege het geestelijk karakter van haar vak - implicitiet uitdrukking aan de antwoordloosheid van ons land. In diepere zin. Nederland is antwoordloos geworden in een werkelijkheid die zonder betekenis en doel is. Antwoorden mogen niet meer. Bemoedigingen zoals ‘God zij met U’ of ‘Mag de Eeuwige U vertroosten’, of ‘Mag de hoop op de opstanding U zekerheid bieden’ zijn politiek incorrect. In de plurale potpouri mag er geen zekerheid op een toekomst na dit leven geboden worden.

Daarom dit gedicht als een reflectie op de geestelijke staat van Nederland ontstaan in de context van de vreselijke tragedie van 30 april 2009.

Gat geslagen in verstomde natie
volk van vragen zonder antwoord
verweesd starend naar een scherm
van werkelijkheid zonder erbarmen

een 100-jarig feest verscheurd
onbedoelde overledenen betreurd
verbeurd verklaarde toekomst
van volk dat niet nader komt

Verbonden in cosmische eenzaamheid
houden we elkaar vast, én het gevoel...
dat niets ons bijstaat in de strijd
noch betekenis heeft noch doel

antwoorden zijn taboe
de dood doet er het zwijgen toe

4 comments:

Sybrand van Dijk said...

beste Apologeet

mogelijk heb je gelijk dat Nederland antwoordloos is geworden. Toch wil ik een andere notie erbij aanbrengen: toen vrienden van mij heel plotseling stierven hebben mij die mensen het meest getroost die moeite deden om mijn verdriet te peilen. Er waren er - zeker- ook die zeiden "nu zijn ze geborgen, nu zijn ze bij God." Ik vond dat een moeilijke reactie. Ik wilde helemaal niet dat ze bij God zouden zijn. Ik voelde hun gemis. Soms is troost: de ander die jouw vragen deelt en er niet op uit is je vraag weg te doen. In die zin was ook de korte toespraak van de koningin op 30 april van grote kracht.

Yossman said...

Sybrand,

Je hebt volkomen gelijk! Gemakkelijke antwoorden zijn geen antwoorden. Antwoorden die gegeven worden om de zaak snel af te doen, zijn geen antwoorden maar klappen in het gezicht. De koningin maakte ook indruk op me.

Maar alleen verbijstering zonder duiding is een ramp.

Alfons´ Running Log said...

Beste Apologeet,

aan de ene kant heb je helemaal gelijk, maar toen de vrienden van Job bij hem kwamen in zijn ellende en verdriet, zwegen ze eerst 7 dagen....
Maar als predikant weet ik dat, op een "goede" wijze gesproken, er ook in het begin al naar méér verwezen mag en kan worden, ja, ook naar een uitzicht óver de dood heen, zelfs naar God...!

Anonymous said...

Beste Apologeet,
Het is waar dat Nederland antwoordloos is geworden, maar aan de andere kant is het een bevrijding dat de culuur van "zo-zit-dat", waaraan niet getornd mag worden ook verdwenen lijkt.
Troost is geen antwoord, maar het helpt wel.
Wat mij helpt is niet alleen dat een dierbare overledene nu bij God is, maar dat God het ook heeft laten gebeuren om erger te voorkomen. Wat, weet ik nu ook niet. Pas als ik op Gods schoot zal zitten, en Hij mijn tranen uit mijn ogen zal wissen zal ik alles weten. Dat is voor mij de troostendse gedachte.
Ennem