Entertainment, obesitas van de geest

Entertainment is net als obesitas een nieuwe ziekte van het Westen geworden. In tegenstelling tot obesitas wordt entertainment echter niet als ziekte of gevaar gezien. Entertainment staat overal en altijd tot onze beschikking en we maken er steeds meer gebruik van. We spenderen een aanzienlijk aandeel van ons inkomen aan entertainment en wijden een substantieel deel van onze tijd eraan toe.

Entertainment is alomtegenwoordig. Van games die ons opsluiten in een virtuele wereld waar we niet uit wakker willen worden tot gadgets die ons als extensies van ons eigen lichaam begeleiden waar we ook komen. We worden gediverteerd, geïnformeerd, geanimeerd, en 'on hold' gezet. Gesprekken moeten wijken voor de ringtoon, momenten van samenzijn verworden tot sitcoms. Uitwisseling van gedachten met andere mensen wordt minder naarmate we meer interactief en online bezig zijn in contact met iedereen en niemand. De televisie is het grote oog dat onze wereld binnenkijkt en ons een venster biedt op een nimmer eindigend en immer variërend landschap. Entertainment is voor velen een levensdoel geworden, een raison d' etre. We werken om te genieten van de oude dag en intussen verblijden we ons in een eeuwige jeugd op Second Life.

Entertainment kunnen we zien als een bijproduct van de naoorlogse welvaartsexplosie die in combinatie met de zingevingscrisis van een postmoderne samenleving heeft geleid tot een sterke hedonistische tendens. Hedonisme is de nieuwe zingeving. Hedonisme maakt van genotsbeleving het hoogste doel. Onderdeel van die zucht naar genot is de behoefte om geëntertaind te worden, bezig te worden gehouden. Het leven is een grote interactieve game geworden waar wij als participanten kick na kick moeten beleven. Deze levensvulling is de betekenis geworden van ons bestaan. Wij zijn de homo ludens (spelende mens).

Overeenkomsten met obesitas zijn er echter maar al te duidelijk. Obesitas is zwaarlijvigheid, terwijl entertainment samenhangt met een overdosis aan informatie (information overload). Obesitas hangt vaak samen met een eetverslaving. Je eet teveel en wilt toch nog meer hebben. Entertainment werkt niet veel anders. Er treedt geen voldoening op; het werkt eerder verslavend. Internetverslaving is een bekend fenomeen geworden. Obesitas hangt samen met een levensstijl die ongezond is. Wie zwaarlijvig is, wordt er automatisch van weerhouden dingen te doen die gezond zijn voor het lichaam. Entertainment weerhoudt je van activiteiten die geestelijk goed zijn. Obesitas leidt tot afbraak van het lichaam, entertainment leidt tot afbraak van de geest. Teveel eten geeft een surrogaatvoldoening net als een overdaad aan entertainment niet echt bevredigt. Obesitas leidt tot een vroegtijdige dood net als entertainment een mens geestelijk dood maakt voordat hij lichamelijk sterft.

Entertainment geeft ons een roes die ons afschermt van de werkelijkheid. De werkelijkheid die als saai of als bedreigend en confronterend wordt ervaren. We willen die werkelijkheid liever niet omdat die zo schril afsteekt bij de kick die entertainment ons te bieden heeft. We maken echter een grote vergissing als we denken door middel van een virtuele realiteit aan de werkelijkheid te kunnen ontsnappen. De werkelijkheid blijft de werkelijkheid. Entertainment ontneemt ons uiteindelijk een perspectief op die werkelijkheid en de mogelijkheid er mee te doen wat we moeten. We kunnen de volgende gevolgen van entertainment in ons leven identificeren:

1. Entertainment weerhoudt ons van nadenken. We oefenen ons niet in de logica, maar raken eerder afgestompt. Misschien zijn we behendig met de joystick en snel in de sms-taal, maar analfabeet wanneer het op logisch redeneren aankomt. We trainen onze hersenen niet meer, houden ons steeds minder bezig met het verwerven van kennis en bezitten een a-historische blik op de wereld. In plaats daarvan zouden we ons denkvermogen ook kunnen gebruiken om lofwaardige dingen te bedenken en uit te voeren.

2. Entertainment leidt tot een gigantische tijdverspilling. In plaats van dat we iets goeds of nuttigs doen, besteden we een groot deel van onze tijd aan vertier en een groot deel van de rest om dat vertier mogelijk te maken. Die tijd is opgebruikt en kan niet meer voor iets anders aangewend worden. Een gemiddeld leven omvat ongeveer 27400 dagen. Het menselijk leven is eindig.

3. Entertainment leidt tot verbrokkeling van sociale relaties. We gaan zo op in ons plezier en ons vertier, onze één-op-één relatie met het entertainende medium, dat we steeds minder tijd hebben voor gesprekken, vriendschappen of familierelaties. We zijn vooral bezig met onszelf i.p.v. dat we investeren in andere mensen en hen opbouwen en bemoedigen, hen verder helpen op hun levensweg of wijsheid en kennis overdragen. Ons eigen identiteit, zo begaan met zichzelf, zal vervliegen met de dood, zonder iets nuttigs na te laten.

4. Entertainment weerhoudt ons van het nadenken over de consequenties van onze daden. Waar leidt ons leven naar toe, waar gaat het over? Wat betekent het dat ik eindig ben? Is er een leven na de dood? Wat betekent de eeuwigheid? Wat beteken ik in het licht van de eeuwigheid? Zulke vragen komen niet aan bod. Ze worden als triviaal beschouwd; het zijn vervelende drempels die de snelheid van de achtbaan verpesten.

5. Uiteindelijk weerhoudt entertainment ons van het verkrijgen, onderhouden en verdiepen van een relatie met God. We schuiven het eeuwige Doel, de Bron en het Eindpunt van tijd en ruimte, opzij voor een tijdelijk medium dat eindige dingen verschaft. We spelen zo druk met de blokjes dat de Maker buiten beeld blijft. We missen het doel van ons leven.

6. Entertainment maakt ons door en door egoïstisch en ongevoelig voor de noden van onze naaste. We moeten het laatste speeltje hebben, we duiken in het volgende online avontuur en zoeven naar planeet Zork met de virtuele stuurknuppel in onze handen. We willen de recentste versie, de laatste upgrade, het nieuwste foefje, de mooiste gadget terwijl elders in de wereld miljoenen onder het bestaansniveau leven, geen schoon drinkwater hebben, als slaaf gebruikt worden of moeten vluchten voor hun leven.

Entertainment is obesitas van de geest. het maakt ons kapot, het verruïneert ons leven zonder dat we het door hebben. Het is zonde om zoveel tijd en geld te verspillen. Zonde in de betekenis van moreel verkeerd. Het is God verachten, zijn Woord gering schatten, de kennis van de Allerhoogste als triviaal beschouwen. Het is ongetwijfeld één van de belangrijkste werktuigen in de handen van satan om een vetgemest christendom te weerhouden van radicale toewijding en effectieve dienst in het Koninkrijk van God.

Toch is genezing is verbluffend simpel. Lees dit artikel van John Piper waarin hij advies geeft dat ik ook hier overneem:

1. Erken het probleem. Geef toe dat je meer van je iPod houdt dan je Bijbel. Belijd de zonde van tijdverspilling en geestverzieking aan God en vraag om vergeving.

2. Neem een beslissing om hier wat aan te veranderen. Neem deze beslissing voor Gods aangezicht en vraag Gods hulp om die beslissing realiteit te maken.

3. Kom in actie: Doe de tv weg uit je huis, of beperk de kijktijd drastisch. Laat je leven niet beheerst worden door je mail, je online community, de laatste games, de hartstochtelijkste soaps. Doe wat je moet doen om deze verslaving een halt toe te roepen. Ga de Bijbel lezen en roep God aan om jou honger in je hart te geven naar Hem.

4. Ga van tijd tot tijd digitaal vasten. Douglas Groothuis, professor filosofie aan het Denver Seminary, laat zijn studenten een week of langer digitaal vasten. Dit houdt in dat de mobiel en computer uitgaan en de tv niet aan.

5. Zoek God met geheel je hart. Vraag Hem om zijn visie en bedoeling voor jouw leven. Vraag Hem hoe jij kunt bijdragen aan zijn plan met deze wereld en jouw plaats in Gods Koninkrijk.