Het is waar. Absoluut!

Het is tegenwoordig niet in om over absolute waarheden te spreken. Ze rieken teveel naar zelfvertrouwen, eigendunk en alles zeker weten. We weten zeker dat waarheid relatief is. Het postmodernistisch denken ziet elke waarheidsclaim als een misverstaan van de werkelijkheid. Overal zijn er concurrerende waarheden die een beperkte geldigheid hebben en slechts kunnen functioneren binnen de context van een bepaalde sociale groep.

Sommige christenen sluiten zich daarbij aan door niets meer zeker te willen weten, eeuwig verwonderd over het onbekende en onbenoembare. Eén reden is een door het postmodernisme beïnvloede afkerigheid van alles wat modernistisch is. Men wil niet beschuldigd worden van een modernistische naïviteit en arrogantie. Dat komt dom over en je bereikt er geen mensen mee. Verder stelt men dat het christelijk geloof eigenlijk ook geen absolute waarheid kent. Dogma’s zijn moderne abstracties van een schrifttraditie die vooral narratief van aard is. Absolute waarheden horen daar niet bij. Dit denken is funest. Funest voor de westerse beschaving, funest voor de verkondiging van het Evangelie van Jezus Christus en de fundering van het geestelijk leven. Enkele belangrijke punten:

(1) Absolute waarheden zijn van alle tijden. ‘God is heilig’ was 20.000 v.Chr. een absolute waarheid of er toen een mens was om dat te belijden of niet. Modernistisch was de gedachte de gehele werkelijkheid met de menselijke rede te kunnen ontleden en beheersen. Absolute waarheden zijn wat ze zijn onafhankelijk van de mens, verankerd in en voortvloeiend uit God zelf.

(2) Waarheid als een onfeilbaar product van het menselijk denken is inderdaad typisch modernistisch. We kunnen beter zeggen dat onze kennis probeert de absolute waarheden die er zijn te benaderen. Dat doen we door middel van bijv. de wetenschap. Kennis van absolute waarheden moet dan ook omschreven worden als een gerechtvaardigde aanname.

(3) Kent de Bijbel een narratieve structuur? Ja, natuurlijk. En die structuur geeft terecht aanleiding tot de erkenning van absolute waarheden. Een heel duidelijk voorbeeld vinden we in Johannes 20:30-31: ‘Jezus heeft nog wel vele andere tekenen voor de ogen van zijn discipelen gedaan, die niet beschreven zijn in dit boek, [narratieve structuur] maar deze zijn geschreven, opdat gij gelooft [gerechtvaardigde aanname], dat Jezus is de Christus, de Zoon van God, [absolute waarheid] en opdat gij, gelovende [reddend geloof], het leven hebt in zijn naam’

Waarheid als relatief bestempelen is trouwens een onmogelijkheid. Stel Piet zegt: ‘Alle waarheid is relatief’. Jan vraagt: ‘O ja, weet je dat zeker?’. Piet: ‘Ja, dat is absoluut waar, alle waarheid is relatief!’. Jan: ‘Dus de uitspraak ‘alle waarheid is relatief’ is een absolute waarheid?’. De rest van het gesprek doet er niet meer toe. Piet kraamt onzin uit, zijn uitspraak is met zichzelf in tegenspraak. Dit soort claims zijn zelfontkrachtend. En dat is nog eens absoluut waar!

Reeds eerder gepubliceerd op opiniesite habakuk.nu